Lipnica, dnia 10.10.2023 r.
INFORMACJE O ŚWIADCZENIU WSPIERAJĄCYM
Działając z upoważnienia Wójta Gminy Lipnica, Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipnicy informuje, że od 1 stycznia 2024r. wejdzie w życie ustawa z dnia 7 lipca 2023r. o świadczeniu wspierającym( Dz. U. Z 2023r. Poz 1429), która zakłada przebudowę dotychczasowego systemu świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów poprzez:
- wprowadzenie do systemu prawnego nowego świadczenia - świadczenia wspierającego, kierowanego bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18 roku życia,
- zmiany w warunkach przyznawania funkcjonującego obecnie świadczenia pielęgnacyjnego,
- likwidację specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Jednocześnie informujemy, że rodziny będą mogły wybrać, czy pozostają przy dotychczasowym świadczeniu pielęgnacyjnym, czy chcą ubiegać się o przyznanie świadczenia wspierającego (o ile osoba niepełnosprawna jest dorosła).
W przypadku, gdy osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18 roku życia, będzie chciała od 1 stycznia 2024r. otrzymać świadczenie na nowych zasadach (czyli z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń lub pobierania emerytury) będzie musiała zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenie pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów.
ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE
Świadczenie wspierające skierowane jest bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 18 roku życia, która uzyska decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Od 1 stycznia 2024r. świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomie potrzeby od 87 do 100 pkt., w następnym roku z poziomem potrzeby wsparcia 78-86 pkt. , a od 1 stycznia 2026r. świadczenie będzie dostępne z ustalonym poziomem wsparcia od 70 do 77pkt. Wyjątkiem od tak określonego ustawą harmonogramu wejścia w życie ustawy jest art. 64 ustawy, zgodnie z którym osoba wymagająca opieki:
1) na którą przyznano na podstawie przepisów dotychczasowe prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna,
2) na którą przyznano świadczenie pielęgnacyjne na podstawie nowego, obowiązującego od
1 stycznia 2024r. brzmienia ustawy o świadczeniach rodzinnych - będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające od 1 stycznia 2024r., także w przypadku, gdy decyzją ustalająca poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tą określono na poziomie niższym niż 87pkt. o ile spełnia warunki uprawniające do tego wsparcia. Wysokość świadczenia będzie zróżnicowana i uzależniona od ustalonej potrzeby wsparcia. Przysługiwać będzie w wysokości od 40% do 220% kwoty renty socjalnej.
Podmiotem właściwym w zakresie prowadzenia postępowania w sprawie świadczenia wspierającego oraz wypłacania tego świadczenia będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ustawa nakłada na ZUS obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne opiekunom którzy nie podejmą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę wsparcia osobie uprawnionej do świadczenia wspierającego, wspólnie z nią zamieszkującą i gospodarującą.
ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE NA NOWYCH ZASADACH OD 1 STYCZNIA 2024 R.
Świadczenie będzie przysługiwać wyłącznie osobom sprawującym opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18 roku życia.
Zgodnie z nowymi zasadami świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2024r. będzie przysługiwać:
1. matce lub ojcu,
2. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r .- Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3. opiekunowi faktycznemu dziecka,
4. rodzinie zastępczej, osobie prowadzący rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo - terapeutycznej, albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego, jeżeli sprawuję opiekę nad osobą do ukończenia 18 roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Uchylony została warunek rezygnacji lub niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Osoby sprawujące opiekę nie będą musiały rezygnować z aktywności zawodowej. Uchylony został również warunek zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, również warunek powstania niepełnosprawności nie później niż do ukończenia 18 roku życia, albo w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Także pobieranie przez opiekuna własnych świadczeń emerytalno- rentowych nie będzie miało żadnego wpływu na jego prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.
Ponadto nowe regulacje dotyczące świadczenia pielęgnacyjnego przewidują, że w przypadku gdy opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną w wieku do ukończenia 18 roku życia legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności , do wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, podwyższa się o 100% na drugą i każda kolejną osobę, na która sprawowana jest opieka.
Został również uchylony art. 27 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, ograniczający zbiegi wymienionych w tym przepisie świadczeń rodzinnych (m. in. zbieg do świadczenie pielęgnacyjnego na jedno dziecko , a świadczenia rodzicielskie na drugie dziecko. Nie będzie możliwe pobieranie obydwu świadczeń na to samo dziecko).
SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
Z dniem wejścia w życie ustawy o świadczeniu wspierającym czyli od 1 stycznia 2024r. zostaje uchylony artykuł 16a. ustawy o świadczeniach rodzinnych regulujący zasady przysługiwania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Oznacza to, że od tej daty specjalny zasiłek nie będzie już przyznawany. jednak na podstawie przepisów przejściowych, zasiłek ten będzie mógł być przyznawany także po 31 grudnia 2023r. w pewnych przypadkach na zasadzie zachowania praw nabytych.
OCHRONA PRAW NABYTYCH
W ustawie o świadczeniu wspierającym wprowadzono przepisy przejściowe mające zapewnić ochronę praw nabytych przez opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy nabyli bądź nabędą do dnia 31 grudnia 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie przepisów dotychczasowych.
Opiekunowie, którzy nabędą prawa do końca 2023r. będą mogli mogli wybrać czy zostają przy świadczeniach opiekuńczych na starych zasadach czy przechodzą na nowy system. Wybór ten będzie dotyczyła tego czy:
1. opiekun ma otrzymać świadczenie opiekuńcze czy osoba niepełnosprawna świadczenie wspierające,
2. opiekun osoby niepełnosprawnej w wieku do ukończenia 18 roku życia zamierza korzystać ze świadczenia pielęgnacyjnego na starych zasadach czy na nowych.
Natomiast wszyscy, którzy poraz pierwszy będą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2024r., będą otrzymywali wsparcie już na nowych zasadach.
Ochrona praw nabytych dotyczyć będzie również sytuacji, gdy o ww. świadczenia opiekuńcze ubiegać się będą osoby, które były uprawnione do dnia wejścia w życia ustawy o świadczeniu wspierającym i utraciła to prawo po wejściu w życie tej ustawy w związku z utratą ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. W tej sytuacji prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku dla opiekuna będzie również przysługiwać na starych zasadach. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na starych zasadach jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.
Osoby, które wybiorą świadczenie opiekuńcze na starych zasadach, nie będą mogły nadal podjąć zatrudnienia, innej pracy zarobkowej ani otrzymywać emerytury.
Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekunów nie będzie przysługiwać jeżeli osoba wymagająca opieki ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego.
W przypadku, gdy osoba wymagająca opieki lub osoba do jej reprezentowania złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, postępowanie z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna zostanie zawieszona do czasu rozstrzygnięcia sprawy o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
Osoba z niepełnosprawnościami, składając w ZUS wniosek o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce chce mieć przyznane przez ZUS świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres za który jej opiekun otrzymał świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna. Uniknie sytuacji nienależnie pobranych świadczeń.
Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna przyznane/ wypłacone opiekunowi za okres, który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające będzie świadczeniem nienależnie pobranym podlegającym zwrotowi wraz z ustawowymi odsetkami.